,, Kiedy uśmiecha się dziecko,
śmieje się cały świat ” – JANUSZ KORCZAK
Dojrzałość szkolna to gotowość do podjęcia przez dziecko zadań i obowiązków jakie stawia przed nim szkoła. Dojrzałość obejmuje: rozwój fizyczny, umysłowy oraz społeczno-emocjonalny, a także poziom opanowania umiejętności i wiadomości przygotowujących dziecko do podjęcia nauki czytania, pisania i liczenia. Im pełniejsza
jest ta dojrzałość, tym większa będzie gwarancja powodzenia dziecka w nauce. Poziom gotowości szkolnej bywa zależny od wieku i płci dziecka, stanu jego zdrowia, sytuacji w środowisku domowym i szkolnym, sposobu spędzania czasu wolnego rodziny, zdobytych doświadczeń i od okresu uczęszczania dziecka do przedszkola.
Dojrzałość fizyczna to przede wszystkim prawidłowy rozwój ruchowy zarówno w zakresie dużej jak i małej motoryki. Motoryka duża to sprawne i płynne poruszanie się, utrzymywanie równowagi, właściwe napięcie mięśniowe przejawiające się w prawidłowej postawie ciała, prawidłowy bieg, skoki, sprawne rzucanie i chwytanie
piłki. Motoryka mała to sprawność manualna, która związana jest ze zdolnością prawidłowego posługiwania się narzędziami, takimi jak przybory pisarskie oraz plastyczne (ołówki, kredki, nożyczki), związana z ich właściwym chwytem i skutecznym stosowaniem oraz zawiązywanie sznurówek i zapinanie guzików.
W kształtowaniu i rozwoju mowy konieczne jest prawidłowe funkcjonowanie warg i języka oraz całego aparatu fonacyjnego (krtań, gardło, jama nosowa) , jak i układu nerwowego. Pamiętać
należy, że mowa jest odzwierciedleniem pracy mózgu. Wady słuchu opóźniają rozwój mowy, jej rozumienie, artykulację oraz poprawność gramatyczną języka. Wady zgryzu wymagają interwencji ortodonty i mają również wpływ na poprawną wymowę.
Dojrzałość umysłowa to prawidłowy rozwój spostrzegania, myślenia, uwagi, pamięci, mowy, percepcji wzrokowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej i analizy i syntezy słuchowej. Te dwie ostatnie funkcje w dużej mierze decydują o opanowaniu umiejętności pisania i czytania. W dojrzałości umysłowej w aspekcie logopedycznym niezbędna jest wiedza o tym, co jest prawidłowe dla danego okresu rozwoju. W procesie rozwoju mowy dziecka można wyróżnić kilka okresów:
– okres melodii od 0-1 roku życia
– okres wyrazu od 1-2 roku życia
– okres zdania od 2-3 roku życia
– okres swoistej mowy dziecięcej od 3-6 roku życia
– okres dojrzałości szkolnej od około 6-7 roku życia
Dojrzałość społeczno-emocjonalna to umiejętności panowania nad sobą, podporządkowania się przepisom szkolnym i zasadom klasowym, wytrwałość w działaniu i harmonijne współdziałanie z rówieśnikami. Dziecko dojrzałe charakteryzuje zdyscyplinowanie, obowiązkowość i samodzielność. Kiedy rozpoczyna się nauka czytania i pisania, pojawiają się pierwsze trudności w opanowaniu materiału programowego. Napotykane trudności powodują u dziecka wzrost napięcia emocjonalnego, lęk przed szkołą, izolowanie się od rówieśników i wycofywanie się z aktywnego
życia klasy. Dzieci z nieprawidłową wymową mogą być wyśmiewane i przedrzeźniane. Większość dzieci z trudnościami w mówieniu ma kłopoty w nauce, w szczególności w zakresie opanowania nauki czytania i pisania. Nieprawidłowa artykulacja bardzo często w tym okresie przekłada się na nieprawidłowości w nauce pisania, w myśl zasady „ jak się mówi, tak się pisze”.
Pod względem rozwoju mowy dziecko 6-letnie powinno:
prawidłowo artykułować wszystkie głoski, rozumieć bardziej złożone polecenia, posiadać umiejętność swobodnego oraz zrozumiałego dla otoczenia wypowiadania się, opowiadania, wyrażania życzeń, pytań, własnych sądów, umieć wypowiadać się kilkoma zdaniami na dany temat, omówić treść obrazka i słuchać ze zrozumieniem.
Rodzicu i Nauczycielu ! Pamiętaj !
Każde dziecko jest inne, jest indywidualnością
i dlatego jego rozwój przebiega inaczej ,
we własnym dla niego samego tempie i kolejności.
Mów dziecku, że może, że umie, że potrafi…
Logopeda i terapeuta mowy :
Beata Suski
